Meerderheid is afgelopen jaren negatiever geworden over social media, maar ermee stoppen blijkt lastig

Dat blijkt uit onderzoek onder ruim 22.000 leden van het EenVandaag Opiniepanel, van wie veruit de meesten (87 procent) gebruik maken van social media. Toch zien ook de meeste gebruikers (62 procent) tegenwoordig meer negatieve dan positieve kanten van social media.

'Teveel macht'

De invloed van grote techbedrijven wordt vaak genoemd als negatieve kant van social media. "Er wordt steeds meer bekend hoe social media ons beïnvloeden zonder dat we het echt in de gaten hebben. De bedrijven erachter hebben teveel macht", vindt een deelnemer.

Sommige van deze deelnemers geven ook aan zich meer zorgen te maken over desinformatie sinds techbazen Musk (X) en Zuckerberg (Meta) hun steun uitspraken voor president Trump. Anderen juichen dat juist weer toe, en geven aan blij te zijn dat er tegenwoordig minder gereguleerd wordt op deze platforms.

Verslavend

Tegelijkertijd worstelen ook veel, vaak jongere, deelnemers met de verslavende kant van social media, die in hun ogen de laatste jaren meer is toegenomen. Waar het volgens hen vroeger meer draaide om 'connecties maken' en 'contact houden met vrienden', zijn de apps tegenwoordig vooral ingericht om mensen zo lang mogelijk te laten scrollen.

Daar gaat een hoop tijd in zitten. 55 procent van alle ondervraagden brengt dagelijks minstens 3 uur door op hun telefoon. Bij mensen onder de 35 is dat zelfs driekwart (76 procent). Naar eigen zeggen gaat de meeste 'nutteloze tijd' in social media zitten. "Ik kan niet eens meer een film kijken zonder een paar keer te stoppen om weer even te TikTokken", vertelt een jongere deelnemer.

Stoppen met social media?

De helft (52 procent) van alle gebruikers in het onderzoek probeerde om die reden al eens hun tijd op social media (tijdelijk) terug te schroeven, of er helemaal mee te stoppen. Onder jongeren ligt dat aantal zelfs op 7 op de 10 (69 procent).

Bijvoorbeeld door bepaalde apps te verwijderen van hun telefoon of homescherm, of een timer in te stellen. Anderen probeerden bepaalde regels voor zichzelf te bedenken, zoals welke tijden ze op hun apps mochten kijken.

Wisselend succes

Dat voornemen ging vaak met wisselend succes. De meesten slaagden er wel in iets te minderen in hun gebruik, maar voor ruim de helft (56 procent) niet zoveel als ze zouden willen.

Deze deelnemers geven aan vaak toch het gevoel te hebben iets te missen wanneer ze te lang offline blijven, of blijven hangen wanneer ze toch een app openen. "Er blijven altijd momenten dat je er toch naar grijpt en voor je het weet zit je er weer langer op dan gepland", verzucht een deelnemer.

'Meer in het moment'

3 op de 10 gebruikers (30 procent) slaagden er wel naar tevredenheid in hun socialmediagebruik te minderen. Veel van hen merkten daar ook een aantal positieve effecten van in hun dagelijks leven.

Meer rust, minder prikkels, en minder opgefokt voelen door negativiteit, zijn een aantal voordelen die mensen ervaarden van hun 'detox-periode' zonder social media. En vooral: het overhouden van vrije tijd. "Je bent gewoon heel veel tijd kwijt in een digitale fantasiewereld, dat weegt niet op tegen wat je anders mist", besluit een deelnemer.