Asbest: hoe kom je erachter of het in je huis zit en wat moet je ermee? Jullie vragen erover beantwoord
Het zit op daken van huizen, schuurtjes en bedrijfspanden: asbest. Een gevaarlijk materiaal. Maar hoe kom je erachter of het in je huis zit? En wat moet je dan doen? Kenniscentrum Milieu Centraal geeft antwoord op jullie vragen.
We kregen in de chat veel vragen binnen over asbest en wat je ertegen kunt doen als je het eenmaal tegenkomt. Daarom leggen we uit wat asbest is, hoe je het kunt herkennen en hoe je dit gevaarlijke materiaal kunt verwijderen.
Hoe kun je asbest in je eigen woning herkennen?
"Het is vrij lastig te herkennen", antwoordt communicatieadviseur van Milieu Centraal Natasja Huffmeijer. "Asbest zelf is wit, blauw of bruin, maar het materiaal waarin het verwerkt is, kan allerlei kleuren hebben. De kleur van het materiaal zegt dus niets."
Wel kun je het enigszins herkennen aan de structuur. "Asbesthoudende producten hebben een vezelige structuur." Maar ook dat is vaak moeilijk te zien. "Vooral als het asbest in ander materiaal is verwerkt. Het is dus best wel een zoektocht om er achter te komen of ergens asbest in zit."
Info
Wat is asbest en waarom is het gevaarlijk?
Asbest is een verzamelnaam voor een aantal natuurlijke mineralen, dat uit fijne vezels bestaat. Het werd vroeger veelal gebruikt omdat het brandwerend is en goed isoleert.
Toepassingen en materialen van asbest worden gevaarlijk bij beschadiging en bewerking - bijvoorbeeld bij breken, zagen, schuren of boren. Hierbij komen onzichtbare asbestvezels vrij en het inademen hiervan is gevaarlijk.
"Op lange termijn kan dit zeker gevolgen hebben voor je gezondheid", legt Huffmeijer uit. Je kunt er ziek van worden. Als je asbestvezels inademt, kunnen ze na lange tijd kanker in je longen, longvlies of buikvlies veroorzaken.
Het risico op kanker hangt af van de totale hoeveelheid asbest die je inademt tijdens je leven. Maar het inademen van het materiaal is niet helemaal te voorkomen. In de buitenlucht zitten altijd kleine hoeveelheden asbestvezels. Je ademt dus elke dag een klein beetje in. Je hoeft je je niet meteen zorgen te maken, het risico is voor de meeste mensen heel klein. Vooral mensen die voor hun werk langdurig met asbest in aanraking zijn gekomen, lopen een risico.
Woningen vóór 1994
Huizen die gebouwd zijn vóór 1994 worden als 'asbestverdacht' gezien, omdat er bij deze huizen asbesthoudend materiaal toegepast kan zijn. "Je kan daarom het beste alert blijven en bijvoorbeeld je koopcontract en bouwtekeningen bekijken om te controleren of er asbest gebruikt is bij de bouw van je woning."
Als je het huis later gekocht hebt en je hebt zelf geen asbestinventarisatie laten uitvoeren, dan zou je ook aan de verkoper kunnen vragen of hij/zij daar nog informatie over heeft, adviseert Huffmeijer. Mocht je zelf willen opzoeken in welk jaar jouw huis gebouwd is, dan kan je dit vinden via de BAG Viewer van het Kadaster. En op de website van Milieu Centraal kan je informatie vinden over het herkennen van asbest. Daar vind je ook een tool die helpt te ontdekken of er asbest is in je huis en welke stappen je kan nemen om het te verwijderen.
Online tools gebruiken
Is je huis ná 1994 gebouwd, maar vermoed je nog steeds dat er asbest aanwezig is in of rondom je woning? Dan kun je - naast het opvragen van de bouwtekeningen - ook een online tool gebruiken.
"Je kunt op de website van Milieu Centraal een tool raadplegen die helpt bij het herkennen van materialen waar mogelijk asbest in verwerkt is."
Asbest-onderzoek
Voor wie écht zeker wil weten of er sprake is van asbest, adviseert Huffmeijer het volgende: "Je kunt een asbest-inventarisatie laten doen door een gespecialiseerd bedrijf. Zij onderzoeken of er asbest in jouw huis zit. Van verdacht materiaal nemen ze een monster, dat laten ze testen in een laboratorium. Je kunt namelijk alleen onder een microscoop zien of ergens asbest in zit.''
Het is in Nederland niet verplicht om asbest te verwijderen. In een aantal gevallen is het wel verplicht om, als je het wil verwijderen, dat door een gespecialiseerd bedrijf te laten doen. Je mag het materiaal dan niet zelf verwijderen, omdat dit een risico vormt voor je gezondheid. Het gaat hierbij om beschadigd asbestmateriaal óf om 'niet-hechtgebonden' asbest. Dit betekent dat het materiaal niet vastzit aan een ander product of materiaal.
Wat kost het om een bedrijf in te huren?
Het verschilt per situatie hoeveel je uiteindelijk moet betalen voor het verwijderen van asbest. De kosten voor een inventarisatie zijn al snel rond de 400 à 500 euro. Bij een destructief onderzoek, een nauwkeurig onderzoek waarbij het materiaal wordt beschadigd of afgebroken, kunnen de kosten nog enkele honderden euro's hoger uitvallen.
Daarbovenop komen de kosten voor het verwijderen of laten verwijderen van het materiaal. ''Deze kosten zijn afhankelijk van de specifieke situatie'', vertelt Huffmeijer.
Eigen gemaakte kosten
Verwijder je alles zelf, dan bespaar je saneringskosten. Maar je maakt dan wel kosten voor het aanschaffen van benodigd gereedschap, beschermende kleding en verpakkingsmateriaal. "Dit zal ongeveer 100 euro kosten", schat Huffmeijer in.
Ook moet je nog rekening houden met het transport naar de milieustraat. Hier moet je dan zelf voor betalen.
Regeling met gemeente
Sommige gemeenten stellen subsidie beschikbaar als je het vervangen van je dak met asbest bijvoorbeeld combineert met isolatie of een groen dak. Dit kun je zelf nagaan via de groenesubsidiewijzer.nl.
Op dit moment zijn er geen landelijke financiële regelingen voor het verwijderen van asbest. Sommige gemeenten of provincies bieden wel subsidies of leningen aan die je kunt aanvragen. Wanneer je je dak duurzamer maakt, bijvoorbeeld met zonnepanelen, kun je soms ook subsidie krijgen.